Druga wycieczka w ramach projektu „Dziedzictwo przyrodniczo-historyczne Krainy Św. Anny”

 

W sobotę 31 sierpnia Towarzystwo Przyjaciół Krapkowic zorganizowało kolejną wycieczkę dla mieszkańców Krapkowic w ramach projektu „Dziedzictwo przyrodniczo-historyczne Krainy Św. Anny”, który jest częścią programu Działaj Lokalnie współfinansowanego przez Stowarzyszenie Kraina św. Anny i Polsko-Amerykańską Fundację Wolności. Tym razem tematem wiodącym była historia klasztoru i kalwarii na Górze św. Anny oraz wycieczka krajoznawcza z Góry Św. Anny do Żyrowej przez rezerwat „Lesisko”.

Nasza ścieżka turystyczna zaczęła się od zwiedzenia dwóch kapliczek Kalwarii a mianowicie Kaplicy Marii Magdaleny i Kościoła Św. Krzyża. Zarówno Sanktuarium jak i Kalwaria nierozerwalnie związane są z rodem Gaszynów ( von Gaschin lub też de Gaschin ). Melchior Ferdynand sprowadziłtu franciszkanów w 1655 r. i pobudował klasztor a jego bratanek Jerzy Adam w latach 1700 – 1709 wybudował 33 kaplice Kalwarii / nb. powstałej na wzór Kalwarii Zebrzydowskiej/. W obu obiektach znajdują się miejsca pochówku najznamienitszych przedstawicieli rodu Gaszynów. Idąc dalej obok Domu Pielgrzyma, cmentarza annogórskiego / zarówno klasztornego jak i parafialnego/ przeszliśmy do Groty Lurdzkiej, która powstała w miejsce dawnego kamieniołomu nefelinitów /twardych magmowych skał wulkanicznych/. Ponieważ eksploatacja skał zagroziła poważnie stabilności klasztoru i bazyliki, biskupstwo wrocławskie wykupiło teren kopalni, a nieczynne wyrobisko przy wydatnej pomocy okolicznych mieszkańców wypełniono kamieniami zwożonymi z okolicznych pól. W latach 1912 – 1914 zbudowano z kamienia wapiennego dużą grotę na wzór groty objawień w Lourdes. Plac przed grotą otoczono stacjami drogi krzyżowej zbudowanymi z kamienia wapiennego lub z kamieni polnych / tzw. otoczaków/. Na środku placu stoi kaplica św. Rafała skąd wyruszają wszelkie pielgrzymki udające się na kalwarię. Park Krajobrazowy „Góra Św. Anny” utworzony został w 1988 roku na terenie obejmującym Garb Chełmu tj. zachodnią część Wyżyny Śląskiej a jego powierzchnia obejmuje 5051 ha. W obrębie parku znajdują się cztery rezerwaty przyrody obejmujące zasoby leśne, jeden rezerwat geologiczny oraz rezerwat florystyczny „Ligota Dolna”. Rezerwaty leśne to „Lesisko”, „Grafik”, „Boże Oko”, i „Lesiec”. Na terenie parku znajdują się cztery pomniki przyrody oraz obszar „Natura 2000” a w celach poznawczych zorganizowano pięć ścieżek dydaktycznych. W parku występuje ok. 31 gatunków  roślin chronionych i ok. 40 gatunków uznawanych za rzadkie lokalnie.
Nasza grupa wybrała pieszą wędrówkę z miejscowości Góra Św. Anny do Żyrowej przez rezerwat przyrody „Lesisko”. Rezerwat ten powstał w 1997 r. na południowych stokach Garbu Chełmskiego.
Głównym przedmiotem ochrony rezerwatu jest las bukowy z udziałem dębów i modrzewi. Nazwa rezerwatu pochodzi od wrażenia jakie wywiera ten las w pełnej wegetacji czyli latem – przez mocno ulistnione korony buków nie dostaje się światło słoneczne i las robi wrażenie ciemnego, ponurego i strasznego. Starodrzew bukowy rośnie na terenie bardzo pochyłym, poprzecinanym wieloma głębokimi parowami i wąwozami i pełni rolę ochronną dla gleby stąd też od XIX w. zabroniono wycinki buków młodszych od 140 lat. Dzięki temu na terenie rezerwatu rośnie ponad 20 buków o obwodzie pnia ponad 320 cm. Malowniczą ścieżką wśród pól, przechodząc obok ruin starego folwarku „Leśnik” lub „Waldhof” czyli dawnej leśniczówki oraz legendarnego Krzyża Wisielców docieramy do lasu bukowego będącego cennym elementem rezerwatu. Wzdłuż całej ścieżki spotykamy wiele kapliczek przydrożnych co wskazuje, że szlak ten zalicza się do tras pątniczych / tędy przechodzą też pielgrzymki z Krapkowic i okolicy/. I w ten sposób dotarliśmy do celu naszej wędrówki tj. miejscowości Żyrowa. Wieś Żyrowa to  od roku 1631 siedziba rodu Gaszynów z zabytkowym pałacem barokowym i pocysterskim kościołem filialnym p.w. Św. Mikołaja z 1300 r. po przebudowie barokowej. Obok kościoła rośnie jeden z czterech pomników przyrody – 240-letni klon jawor. Pałac w 1648 roku wybudował znany nam już Melchior Ferdynand de Gaschin w miejscu po dawnej siedzibie rodu Żyrowskich. Pałac przechodził różne koleje losu – obecnie jest własnością prywatną i z wielkim pietyzmem podlega restauracji z przeznaczeniem na cele hotelowo wypoczynkowe.
Przeszliśmy więc jedną z ciekawszych tras Parku Krajobrazowego, tym bardziej ciekawą, że sam Park Krajobrazowy „Góry Św. Anny” zalicza się do jednego z najciekawszych kraju ze względu na to, że w jego obrębie znajduje się ponad 200 zabytkowych obiektów a tym takie perełki jak zespół klasztorny z kalwarią, zespół pałacowo-parkowy w Żyrowej, amfiteatr skalny, niezliczona ilość kapliczek, krzyży i figurek przydrożnych a wszystko to mogliśmy poznać dzięki realizacji naszego projektu.